نقاشی سیاه قلم :

طراحی شکلی از هنر تجسمی (visual art) است که هنرمند از ابزار های طراحی متفاوتی برای ایجاد طرح بر روی کاغذ ، مقوا ، شیشه ، پلاستیک و…..استفاده می کند . ابزار شامل مداد های گرافیکی (طراحی) خودکار ، جوهر (مرکب ) مداد رنگی ، مداد  شمعی ، رنگ روغن ، آبرنگ ، زغال ، گچ ، پاستل ،انواع متفاوتی از پاک کن ها ، محو کن ها ، قلم ها ، قلم موها و… می شوند .

تقسیم بندی طراحی :

طراحی به طور کلی به چند دسته تقسیم بندی می شود که شامل طراحی فیگور(drawing figure) و،doodling، دست آزاد (free hand)، سایه پردازی (shading)، کاریکاتور (cartooning) .

 

متدهای طراحی :

همچنین متد های مختلفی مانند : طراحی خطی (line drawing)، سایه پردازی (shading)، طراحی نقطه ای (stippling)،طراحی اولیه(sketch) ، فرا واقعیت گرایی (surrealist) و… وجود دارند . در بین تکنیک ها و متدها سیاه قلم (charcoal art) جایگاه ویژه ای در بین هنرمندان و طراحان دارد.

 

سیاه قلم :

سیاه قلم در فرهنگ فارسی معین به نوعی از نقاشی که در آن فقط از قلم و مرکب سیاه، ذغال یا مداد کار شده باشد و هیچ رنگ آمیزی نداشته باشد اطلاق می شود . تاریخچه کاربرد نقاشی سیاه قلم در نگارگری ایران بسیار دیرینه است وبا شروع نگارگری در سده هفتم هجری ،همچون فنی از فنون نگارگری پیگیری شد. اما سیاه قلم به شکل خاص به استفاده از زغال یا مداد زغالی در کشیدن طرح و خصوصا طراحی چهره گفته می شود. در قدیم از ترکیب زغال با پودر کربنات کلسیم موسوم به  پودر مل (marble dust) که به اصطلاح به آن ” زغال مل ” می گفتند, با استفاده از قلم مو بر روی بوم جهت طراحی استفاده می شد . این شیوه از طراحی در بین شاگردان کمال الملک رواج داشته که امروزه نیز طرفداران بسیاری دارد .

از آنجا که زغال نسبت به مداد ،ضخیم تر، مشکی تر و روان تر است بنابر این طراحی با آن تجربه منحصر به فردی است و می توان با آن طرح های فوق رئالیستی و احساسی را ایجاد کرد . از طرفی زغال را می توان به شیوه یک مداد استفاده کرد که در این صورت یک وسیله  موثر برای طراحی ، سایه پردازی ، هاشور زنی و ایجاد تابلوهای سایز بزرگ است.

سفارش نقاشی سیاه قلم

 انواع زغال و کاربردهای آن در طراحی :

زغال هایی که در طراحی استفاده می شوند در شکل های مختلف وجود دارند :

۱). به شکل چوب های فشرده شده:(compressed sticks):این نمونه از زغال می‌ توانند خیلی سخت باشند و رنگ خاکستری تولید کنند و یا این که بسیار نرم باشند که می توان با آن مشکی خیلی تیره را ایجاد کرد.

 

میزان چسب یا واکس استفاده شده در طول فرآیند تولید این نوع زغال ، روی سختی و نرمی آن تاثیر  می ‌گذارد . شدت سایه ها به وسیله فشار دست طراح تعیین می شود و از آن می توان برای طراحی های وسیع استفاده کرد.

 

۲). زغال فشرده شده یا مداد زغالی(pressed charcoal):این نوع  از یک زغال فشرده شده در میان پوشش از چوب تشکیل شده است ، شبیه یک مداد طراحی اما با ویژگی زغال .از آنجا که این نوع زغال به راحتی قابل تیز شدن است بنابر این از آن می توان برای طراحی های ظریف، دقیق، ایپررئال و  فوتورئال استفاده کرد .

 

۳). زغال بید یا زغال تاک (willow or vine charcoal):این نوع زغال در واقع صورت زغال های بلند استوانه ای شکل از چوب درخت بید یا تاک هستند . زغال بید خیلی نرم است میتواند خاکستری مخملی  یا فاخته ای را ایجاد کند که یک بافت عالی در طراحی به دست می آید. این نوع زغال در طرح های اولیه و ترکیب های  پایه ای نیز کاربرد دارد .

 

۴). پودر زغال(softer charcoal): پودر زغال بسیار نرم است و می توان آن را با استفاده از قلم مو روی کار استفاده کرد و انواع سایه پردازی ها را ایجاد نمود . پودر زغال در طراحی چهره و طرح‌های رئالیستی بسیار کاربرد دارد .

 

تکنیک های هنری :

کاغذ استفاده شده با ذغال می‌ تواند خیلی با کیفیت باشد. بافت های زمخت یا زبر ممکن است باعث شود که زغال بیشتر به کاغذ بچسبد.

استفاده از کاغذtoned  امکانات مختلفی را فراهم آورد مانند پاستل های روغنی سفید ( معمولا با اسم کنته شناخته می شوند ) می‌توانند در ترکیب با ذغال برای ایجاد کنتراست استفاده شوند.

۱). هاشور زنی (hatching): در این متد، خطوط تیره نازک به طور متوالی به موازات یکدیگر قرار می گیرند . وقتی این متد با زغال انجام شود بسیار نرمتر و تیره تر به دست می آید.

 

۲). سایش(Rubbing): زغال با استفاده از یک تکه کاغذ بر روی سطح ساییده می ‌شود این کار تصویری از بافت سطح را ایجاد می کند .

 

۳). محو کردن (blending) : محو کردن برای ایجاد انتقال  صیقلی بین نواحی تاریک تر و روشن تر طراحی, انجام می شود همچنین این روش می تواند سایه روشن (shadow effect) ایجاد کند . دو روش متداول محو کردن وجود دارد؛ یک روش استفاده از انگشت برای ساییدن یا پخش کردن زغال بر روی کاغذ و دیگری استفاده از محو کن های کاغذی (paper blending stamps) که Toritillon نامیده میشوند.

 

۴).پاک کن زنی(Lifting  or Erasing) : پاک کن زنی اغلب با یک پاک کن خمیری انجام می‌ شود این نوع پاک ‌کن  نرم و قابل انعطاف است که می توان آن را بر حسب کار به شکل دلخواه درآورد و بافت های متنوع را با آن ایجاد کرد . علاوه بر پاک کن خمیری, پاک کن فرچه دار و پاک کن اتودی نیز جهت پاک کن زنی برروی کار استفاده می‌ شوند .

 

چکیده :

زغال طراحی نوعی ابزار هنری خشک است که از مواد طبیعی ساخته شده است .زغال اغلب توسط هنرمند(طراح) به خاطر ویژگی های متنوع آن مانند روانی ، ایجاد بافت های متنوع ، ترسیم خطوط خیلی روشن یا خیلی تیره ، قابلیت پاک شوندگی آسان ، ایجاد سایه روشن ها و سایه پردازی و…. مورد استفاده قرار می گیرد . طراحی رئالیسم ،هایپر رئالیسم ، فوتورئالیسم ،طراحی حسی ،طراحی پایه از جمله زمینه هایی هستند که زغال در آنها کاربرد فراوان دارند .

 

کلیپ نقاشی چهره – فیلم طراحی چهره