لرستان :
درحدود ۱۲ قرن ق . م عصرآهن بوجود آمد.درلرستان نزديك به مركز شوش كه متاثر از فرهنگ و هنر ايلام بود تمدني پا گرفت كه در فلز كاري (آهن و برنز ) پيشرفته بي نظير يافت .اشياء بدست آمده عبارتند از:سلاح هاي دفاعي:خنجر، شمشير و تير– قطعات اسبان انواع لگامهاي اسب و آشيا ءزينتي شامل سنجاقهاي مو، بازوبند، ظروف ابخوري .
تمدن حسنلو و زيويه
درحسنلو (حد فاصل مهاباد ودرياچه اروميه )وزيويه( آذربايجان غربي) تمدن مانايي وجود داشته است . اشياء طلايي ، و عاجي حدود ۷ قرن ق. م از اين دوره بدست آمده است .پيكره سازي و برجسته كاري روي طلا در تعدادي از آثار اين دوره ديده مي شود .
تمدن مارليك و اهلش :
در منطقه شمالي ايران (گيلان ) (بين دشت و قزوين – دره گوهر رود)آثار سفالي بسيار زيبا بدست آمده است. نظير پيكره هاي انساني و حيوانات نظير گوزن وسفالگري به پيكره سازي نزديك شده است . مجسمه ها و ظروفي طلايي نيز ازاين دوره بدست آمده است.نظيرجام مارليك با نقش شير پرنده .
زيگورات چغازنبيل :
۱۲۵۰ ق . م حدود ۷۰۰ سال قبل ازامپراتوري هخامنشي اين زيگورات در اطراف شهرشوش واقع است .زيگورات معبد بزرگي بوده كه بعدها محل زندگاني خدايان تصور مي شوند .
هنر هخامنشي :
معماري:
كاخ تخت جمشيد (۵۲۰ تا ۴۶۰ ق . م ) در زمان زمامداري داريوش وخشايارشا بنا گرديد .ستونهاي تنومند و بلند نظر ستونهاي تالارم ضد ستون و تالار آپادانا در اين بنا ديده مي شوند به ارتفاع تقريبي۱۰ متر و سرستوني به بلندي ۸ متر كه در بالاي سرستون دو سر اسب پشت به پشت ديده مي شوند . كه در وسط آن تير هاي چوبي سقف قرار ميگرفته است .ازمعماري هخامنشي كمترمعماري اين به جاي هنر است . زيرا ايرانيان باستان خدا را در آتشكده هاي روباز عبارت مي كردند .
حجاري و پيكر تراشي هخامنشي :
بهترين نمونه هاي هنر مجسمه سازي را مي توان درنقش برجسته هاي تخت جمشيد جستجو كرد . هنر حجاري اين دوره آميزه اي از قدرت وقار و ظرافت است. تاثيرات آشوري به وضوح ديده مي شود حيواناتي نظير بز، شير و گاو درخود تحسين بوده اند.موجوداتي اساطيري نظيرمجسمه هايي كه سرآدمي با تندشير بالدار تركيب شده مانند نگهبان عظيم الجثه در واژه هاي كاخ خشايارشا ديده مي شوند .ستنون معروف سرنات در عهد امپراتور آشوكا در هند تاثير از ستونهاي تخت جمشيد است .
نقش برجسته اي كه جنبه روايتگري دارد در تخت جمشيد وجود دارد و آن منظمي است كه نزد داريوش شكوه مي كند . و نقش برجسته بيستون هم جنبه روايتگري دارد و لي در با آثار آشوري جنبه روايتگري كمتر است .
كاشيكاري:
كاشي لعابدار از شوش و تخت جمشيد بدست آمده كه به شيوه كاشيكاري بين النهرين تهيه شده است .
هنر اشكاني :
سلوكي ها اصلا يوناني بودند و اشكاني ها كه بعدا به قدرت رسيدند دنباله‌رو يونانيان بودند .آليژ پيكره هاي اشكاني از تناسب و تركيبي برخوردارند كه اصولا خاص هنر يوناني است . مانند مجسمه مفرغي مرد اشكاني در موزه ايران باستان.
آثاري از نقاشي دوره اشكانيان دردوره خواجه( سيستان ) و دور را اروپوس (بين‌النهرين) بدست آمده است . اين نقاشيها نيز نظير خصوصيات مجسمه‌هاي اشكاني است
هنر ساساني :
در سال ۲۲۴ ميلادي آخرين پادشاه اشكاني مغلوب اردشير ساساني شد . در هنر ساساني روايتگري و حركت نسبت به هخامنشي ارجحيت دارد .
در نقش برجسته هاي ساساني نمادگرايي كاهش مي يابد.ودرعوض واقع گرايي تقويت مي شود.موجودات (انسانها و جانوران ) كه در نقش برجسته هاي هخامنشي حالتي اسطوره اي وفوق طبيعي داشتند درآثار ساساني زميني تر و ملموس ترمي شوند.تاثيرات واضح ترهنر رومي بر آثار ساساني در نقش برجسته هاي طاق بستان بهتر ديده مي شود .درنقش رستم نزديك تخت جمشيد نقش برجسته پيروزي شاپوراول بر والرين امپراتورروم ودرنقش برجسته ديگر اعطاي منصب پادشاهي اردشير اول ديده مي شود. نقوش برجسته طاق بستان نيز تجسم رويدادها و يا نمايش عظمت و اقتدار است .
معماري :
آثارمعماري ساساني را مي توان در بقاياي كاخ هاي بجا مانده ازآن عصر مشاهده نمود – مانند كاخ بيشابور ( نزديك كازرون ، فارس ) طاق كسري يا كاخ تيسفون و عمارت خسرو در قصر شيرين و طاق بستان نمونه هايي از اين آثارند .ديگر آثار هنري ساساني موزاييك ، ظروف، مهرها و سكه ها و گچ نگاره هاي تشكيل مي دهند .
شكلهاي انتزاعي و نمادين روي اين آثار باز آوردنده هنر دوره هخامنشي و پيش از آن هنر بين النهرين است .موزاييك هاي بدست آمده از دوره ساساني مربوط به نيشابور است . (موزاييك عبارتست از قطعات كوچك سنگهاي رنگين كه با كنار هم چيدن آنها يك نقش بدست مي آيد .
نقاشي :
درعصر ساساني پيام آوراني نظير ماني و مزدك برخاستند . در اين ميان ماني كه خود نقاش نيز بود برگهايي از كتاب او به نام « ارژنگ » بجاي مانده است. همچنين نقاشيهايي كه از تركستان بدست آمده پيوند نقاشي ايراني بعد از اسلام را با اين دوره نشان مي دهد .قالي بافي- دراين دوره رواج زيادي داشت . از اين ميان فرش « بهارستان » است كه باغهاي ابريشم وزرين و هزاران قطعه جواهرمرضع بافته شده است .
فلزكاري :
در آثارفلزي همچون بشقاب ،جام گلدان وزيورآلات اين دوره باز نقوش مشابهي ازصحنه هاي شكار،جلوس شاه ،اعطاي،منصب شاهي و نقوش پرندگان ، گلها و حيوانات افسانه اي ديده مي شود . بعدها همين نقوش در هنر بعد از اسلام ادامه يافت . رشد فلز كاري در دوره ساساني افول سفالگري همراه بود زيرا فلز جاي سفال را گرفته و مقاوم تر بود.
جهت سفارش نقاشی سیاه قلم از روی چهره لطفا کلیک کنید.
- هدیه یا کادو تولد همسر، فرزند، دوستان و یا آشنایان
- هدیه سالگرد ازدواج و یا برای ثبت شادی روزهای اول زندگی مشترکشان
- هدیه برای شروع یک رابطه دوستانه و مشترک
- یادبود برای عزیزان و یا دوستان که وقتی هستند قدرشان را بدانند