تاریخچه رنگ

شناخت ما از تاریخچه رنگ بسیار محدود و در هاله­ای از ابهام می باشد و دلیل آن استفاده از رنگ است که در گذشته­ های بسیار دور در تمام جوامع متداول بوده. تا آن جا که تاریخ به یاد دارد، همیشه انسان به رنگ و آثار آن توجه داشته و از فرایندهایش در گذران زندگی، خاصه در پوشش­ها و خوراکی­ها بهره گرفته است. به هر حال معلوم است که انسان از حدود سی تا پانزده هزار سال پیش از میلاد مسیح از رنگ استفاده می­کرده. نقاشی­های غارهای آلتامیرا در شمال اسپانیا و لاسکو در جنوب فرانسه شواهد این ادعا هستند. فیلسوفان یونان اولین نظریه­های در مورد رنگ را بیان داشتند اما اولین نظریه­های قابل تامل در مورد رنگ در دوران رنسانس ایجاد شد. در حدود سال­های ۱۵۰۰ میلادی داوینچی نظرش معطوف به رنگ­های زرد، سبز، آبی و قرمز شد او این رنگ­ها را همچون رنگ­های سیاه و سفید جزو رنگ­های اصلی دانست و سعی کرد بنحوی نشان دهد چگونه با ترکیب این رنگ­ها می­توان تمام رنگ­ها را بدست آورد.اما علم رنگ درمانی از طب هندی، طب سنتی چین، طب یونانی، مصری و ایرانی سرچشمه گرفته شده که از رنگ­ها در درمان بیماری­های جسمی و روانی و برای اهداف پزشکی استفاده می­شود.

تاثیرات فیزیولوژیک و ادراکی رنگ­ها

تاثیر رنگ­ها بر روی انسان به دو صورت مشخص فیزیولوژیک و ادراک روانی وجود دارد.

امروزه بررسی رفتار انسان در مقابل رنگ­ها به صورت واکنش­های روانشناسی و چه به صورت واکنش فیزیولوژیک یک­جا مطرح و بررسی می­شود. البته سابقه این علم که می­تواند موثر بر بدن انسان باشد به ادوار باستان مربوط می­شود. در سال ۱۹۴۹ گلد استاین آزمایش­هایی در مورد تاثیر رنگ بر عملکرد بدن انسان انجام داد و مشاهداتش را منتشر کرد. او این آزمایش را بروی بیماران مبتلا به پارکینسون انجام داد. نتایج آزمایش نشان داد که رنگ قرمز در ازدیاد شدت بیماری موثر است در حالی که رنگ سبز کارکردی درمانی دارد و باعث آرامش خاطر می­شود. در سال ۱۹۹۰ نتایج آزمایش­های تابش نورهای رنگی قرمز، زرد، سبز، آبی بر چشم که توسط فریلینگ انجام شده بود، در کتابی به نام «قوانین رنگ» منتشر شد. او برای اثبات نتایج خود واکنش­های افراد مورد آزمایش را به سه دسته، مسرت­آمیز یا ناخوشایند، تحریک­کننده یا آرامش بخش و فشارآور یا راحتی­آور طبقه بندی کرد. نتایج این آزمایش بدین شرح بودند:

قرمز: فشار خون بی­ثبات، تپش قلب افزایش می­یابد و یک احساس ناخوشایند گرفتگی و بغض را با خود دارد که همراه با سر درد می­باشد.

زرد: بیماران آن­را مانند نور خورشید می­دانستند و یک احساس تحرک و بی­قراری در مغزشان به وجود می­آمد ولی احساس آرامش و خوشی در بیماران مشاهده نشد.

آبی: تمام افراد مورد امتحان احساس مسرت­بخشی داشتند و ابراز داشتند که به آرامشی خیلی عالی دست یافتند.

سبز: تمام افراد مورد امتحان احساس خوشی، قابلیت خشنودی و یک آرامش نسبی(نسبت به نور قرمز) دیده می­شد.

در تحقیقی دیگر که در انستیتو تحقیقات رنگ چسکین در آمریکا اشاره کرد، آن­ها در طی این آزمایش چهار اتاق را با رنگ­های قرمز،آبی، زرد و سبز رنگ آمیزی و مبلمان کردند نتایج بدست آمده از قرار زیر می­باشد:

در اتاق قرمز فشار خون و تپش قلب افراد آزمایش شونده رو به ازدیاد نهاد و افراد میل به فعالیت داشتند ولی به سختی در آن کاری را انجام می­دادند، در اتاق آبی درست برعکس ضریان قلب و فشار خون رو به کاهش نهاد و فعالیت آن­ها کندتر شد. اتاق زرد اثری بر روی ضربان قلب و فشار خون نداشت ولی افراد شکایت از چشم درد داشتند و در اتاق سبز واکنش غیر عادی مشخص نشد.

با بررسی نتایج بدست آمده می­توان نتیجه گرفت که رنگ­های دارای طول موج بلند، بیشتر از رنگ­های دارای طول موج و کوتاه، محرک هستند. البته نباید این یافته­ها را بصوت کلی بیان کرد زیرا واکنش انسان در مقابل رنگ به چندین عامل بستگی دارد به طور مثال متغیرهایی مانند غلظت، تیرگی، روشنی، مکان مورد استفاده، مدت زمان استفاده و متغیرهای دیگر که تاثیر قابل ملاحظه­ای بر انسان دارند.

آثار رنگ قرمز از دیدگاه روان شناسی

طبق گفته مارتین لانک صفات پسیکولوژیک رنگ قرمز عبارت است از: نیروبخشی، ایجاد حرکت و فعالیت و سمپاتیک بودن. آنچه امروزه درباره خواص رنگ­ها ذکر شده، به اختصار چنین است: قرمز: تسکین دهنده برخی بیماری­های پوستی، مسکن حساسیت­ها، مقوی و مرتب کننده هضم و اشتها، مقوی ضعف عصبی، گرم کننده و محرک احساسات و افزایش دهنده کشش عضلات و فشار خون و فعالیت جنسی و کم کننده تنفس است.

آثار روانی رنگ سیاه

آنچه مسلم است این که رنگ سیاه، حالت حزن و افسردگی در انسان ایجاد می­کند و با شادی و انبساط خاطر، تناسبی ندارد. از همین رو است که در عزاداری­ها از این رنگ استفاده می­کنند.

براساس گزارشی وقتی صندوق­هایی را که به رنگ­های روشن و سبز و تیره از جمله سیاه بود، بین کارگران تقسیم کردند، حاملان صندوق­های تیره و سیاه از درد کمر و کلیه شکایت داشتند.

آثار روانی رنگ سفید:

دکتر اردوبادی در این باره نوشته است:

«رنگ سفید کامل یا نور شدید سفید حتی در مدت کم، قدرت دید را به علت خستگی اعصاب و عضلات چشم، تغییر داده و دچار عوارض حاد و مزمن می­کند که در صورت مداومت ممکن است تا مرحله ایجاد کوری نیز پیش رود… بر این اساس، آنان که بر حسب اقتضای شغلی با زمینه­های سفید سر و کار مداوم و طولانی دارند، از عمر طبیعی چشم­شان کاسته می­شود».

آثار زیستی و روانی رنگ سبز

محققان و روان شناسان برای رنگ سبز آثار فراوانی بر شمرده­اند. یکی از آن­ها درمان برخی از بیماری­هاست. ثابت شده که رنگ­ها در درمان برخی از بیماری­ها اثرات قابل توجهی دارند.

http://tiktashop.com/?page_id=148دکتر پاک نژاد در این زمینه می­گوید:

«رنگ سبز، مفرح و برای باز و گشاد نمودن رگ­ها و تسکین اعصاب و کم کردن فشار خون مؤثر است. و در اطاق بیمارستان­ها نیز به کار می­رود و برای کسانی که پرتلاش هستند، رنگ سبز ملایم، مناسب است. رنگ سبز قوای فکری را بر می­انگیزد و بهجت آور است»

رنگ درمانی

درمان از طریق رنگ­ها را کروموتراپی یا رنگ درمانی می­نامند.  تلاش انسان برای درمان و رسیدن به آرامش به وسیله رنگ­ها به قدمت تاریخ است. این علم از طب هندی، طب سنتی چین، طب یونانی، مصری و ایرانی سرچشمه گرفته، موضوعی که در طب اسلامی نیز به آن اشاره شده و ائمه علیهم­ السلام خواص متفاوتی برای رنگ­ها ذکر کرده­اند.اعتقاد بر این است که هر یک از رنگ‌ها دارای طیفی خاص است که با ردیفی از طول موج‌ها ارتباط دارد.  هر رنگ بسته به فرکانس خود دارای آثار متعددی در بدن است. رنگ درمانی یکی از امکاناتی است که در اختیار بشر امروزی قرار دارد تا با وسایلی ساده و یا حتی بدون استفاده از وسایل خاصی، در جستجوی سلامتی و تندرستی بیشتر و یافتن آرامش برآید. از مزیت­های رنگ درمانی امکان استفاده تمام افراد از آن بدون صرف هزینه زیاد (و گاهی کاملا بدون هزینه) است.

نتیجه­ گیری

همانطور که در بررسی های انجام شده نیز اشاره شد، محققان رنگ سبز را به عنوان یکی از شاخص های تاثیرگذار در درمان بیماری­های عصبی و اختلالات روانی می دانند. پزشکان نیز بر این موضوع اتفاق نظر دارند که رنگ سبز، مفرح و برای باز و گشاد نمودن رگ­ها و تسکین اعصاب و کم کردن فشار خون مؤثر است. اما مطابق آنچه در بخش پیشین اشاره شد نمی­توان این نتایج را به صورت کلی تعمیم داد، چرا که واکنش و احساسات انسان ها در برابر رنگ ها به چندین عامل بستگی دارد. به طور مثال متغیرهایی مانند: نور مکان، علایق بیماران به رنگ­ها، مدت زمان استفاده از مکان و… از جمله متغیرهایی هستند که تاثیر قابل ملاحظه­ای بر نگرش و احساس انسان ها دارند. به همین دلیل توجه صرف به رنگ سبز و استفاده مطلق از این رنگ در فضاهای درمانی مناسب نمی باشد و حتی ممکن است به طور عکس باعث بروز اختلالاتی در بیماران نیز گردد. به همین دلیل بجای استفاده­ی صرف از رنگ سبز استفاده از طبیعت که مصداقی برای رنگ سبز می­باشد، توصیه می گردد. همانطور که نتایج آزمایشات مورد اشاره قرار گرفت اثرات مثبت طبیعت در درمان بیماران قابل توجه بوده است. از اینرو راهکارهایی برای استفاده از طبیعت یا به نوعی رنگ سبز در طراحی فضاهای درمانی توصیه می­شود:

مکان­یابی فضاهای درمانی و بیمارستان در کنار مناظر طبیعی مانند: تپه­ها، جنگل­ها، رودها و مناظر طبیعی مصنوعی

استفاده از کاشت طبیعی در ترکیبی ارگانیگ به جای طراحی گیاهان تزئینی در محوطه بیمارستان

ایجاد فرصت­هایی برای تماس بیشتر و ملموس­تر با عناصر طبیعی از طریق افزایش کاربری­های مرتبط با فضاهای بستر

ایجاد طبیعت مصنوعی در فضاهای انتظار، وید، بام سبز و ایجاد مکانی برای قرارگیری عناصر طبیعی در فضاهای بستری

استفاده از الگوی حیاط مرکزی و گودال باغچه به هدف ایجاد فضای سبز

قرار دادن تخت با ارتفاع مناسب و روبروی پنجره برای دید به مناظر طبیعی

با سلام و احترام ، لطفا جهت سفارش طراحی چهره از روی عکس کلیک کنید.

•     هدیه یا کادو تولد همسر، فرزند، دوستان و یا آشنایان
•     هدیه سالگرد ازدواج و یا برای ثبت شادی روزهای اول زندگی مشترکشان
•     هدیه برای شروع یک رابطه دوستانه و مشترک
•     یادبود برای عزیزان و یا دوستان که وقتی هستند قدرشان را بدانند